#InstytutZamenhofa

Zaledwie co piąta osoba komentująca wydarzenia w radiu lub telewizji jest kobietą – wynika z raportu „Media bez kobiet” opublikowanego przez Instytut Zamenhofa. Protesty i krytyka mediów po wyroku Trybunału Konstytucyjnego zmieniły te sytuację tylko na chwilę –zwiększyła się liczba komentatorek w mediach.  Wystarczyły jednak 4 tygodnie, aby redakcje wróciły na stare tory i znowu zapraszały prawie samych mężczyzn. Znaczna przewaga mężczyzn nad kobietami w audycjach publicystycznych spotkała się z krytyką widzów i słuchaczy po tym, gdy po wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji okazało się, że temat prawa kobiet do przerywania ciąży komentują w mediach niemal wyłącznie mężczyźni. Instytut Zamenhofa, pierwszy think tank medialny w Polsce, wykonał w tym czasie dwa badania, w których zbadał proporcję mężczyzn i kobiet w najpopularniejszych programach publicystycznych nadawanych w radiu i telewizji. W sumie analizie poddano 218 audycji. – Strajk Kobiet był dla mediów testem, który większość redakcji oblała. Z naszego badania wynika, że media utrwalają patriarchalny obraz społeczeństwa – szeroko komentowały hasła wykrzykiwane na ulicach przez kobiety, ale niewiele z nich zrozumiały. W dyskusji o prawach kobiet w Polsce decydujący głos mają w mediach mężczyźni– mówi Nikola Bochyńska z Instytutu Zamenhofa, współautorka raportu.  – Chcemy przy tym podkreślić, że naszym celem nie jest krytyka mediów, lecz rozpoczęcie merytorycznej dyskusji, co możemy wszyscy zrobić, aby taką sytuację zmienić. Pragniemy też zachęcić kobiety do większej aktywności medialnej. Raport zawiera także gotowe rekomendacje dla dziennikarzy, wydawców i prezenterów oraz przykłady z zagranicy, mediów, które poradziły sobie z tym problemem. W badaniu pierwszym, które zostało przeprowadzone zaraz po wyroku Trybunału Konstytucyjnego stwierdzono pozorną równowagę płci wśród komentatorów: kobiety stanowiły 46 proc. całkowitej liczby gości, a mężczyźni 54 proc. Dało się jednak zauważyć, że dopiero pod wpływem krytyki opinii publicznej, media zaczęły zapraszać do swoich programów kobiety, aby zatrzeć złe wrażenie po tym, że w pierwszych dniach po wyroku TK mężczyzn było zdecydowanie więcej. Zmiana była pozorna i krótkotrwała.W kolejnym badaniu wykonanym później, kobiety znowu zniknęły z mediów.Udział kobiet w dyskusji w ciągu 4 tygodni spadła do 21 proc. wszystkich gości zaproszonych do programów publicystycznych. Zjawisko braku kobiet komentujących istotne wydarzenia społeczne i polityczne widoczne jest najbardziej w audycjach nadawców publicznych. W obu badaniach, liczba kobiet zabierających głos w audycjach Polskiego Radia i Telewizji Polskiej była niższa niż u nadawców komercyjnych.  Przeczytaj raport klikając w link poniżej lub pobierz całą publikację w formacie PDF:

Po raz pierwszy w historii, czołowe polskie redakcje podjęły decyzje o zatrzymaniu emisji programów radiowych i telewizyjnych oraz wyłączeniu portali informacyjnych. Ten desperacki krok podyktowany został próbą nałożenia specjalnego podatku na prywatne, często krytyczne wobec władzy media. Pomysł opodatkowania i tak bardzo osłabionych przez kryzys COVID-19 wydawców, trudno jest traktować inaczej niż jako kolejną, tym razem jawną próbę zniszczenia nieprzychylnych rządowi środków masowego przekazu. Nowy podatek nazywany „składką od przychodów medialnych” w przypadku wielu wydawców oznaczać będzie ich upadek, z czego muszą zdawać sobie sprawę pomysłodawcy tego projektu.  Instytut Zamenhofa stoi całym sercem po stronie protestujących redakcji i ich dziennikarzy. Uczestnikom akcji protestującej gratulujemy niezwykłej odwagi i środowiskowej solidarności. Każde działanie mające na celu walkę o lepsze media zasługuje na szacunek i wsparcie. Jesteśmy z Wami w tym trudnym, przełomowym dla wolności słowa w Polsce dniu.  Zarząd i Rada Instytutu Zamenhofa Warszawa, 10 lutego 2021.

Instytut Zamenhofa publikuje bezpłatny poradnik bezpieczeństwa dla dziennikarzy relacjonujących demonstracje i zamieszki uliczne. To materiał, który ma pomóc zadbać o bezpieczeństwo dziennikarzy i fotoreporterów relacjonujących demonstracje i starcia uliczne. Doświadczenia ostatnich tygodni pokazały, że ta wiedza może być teraz bardzo przydatna – mówi Paweł Prus, prezes Instytutu Zamenhofa. Materiał opublikowany przez instytut analizuje wydarzenia, które miały miejsce na ulicach Warszawy 11 listopada 2020 podczas Marszu Niepodległości. Pierwszy raz od kilku lat, na ulicach stolicy doszło do starć uczestników marszu z policją. Ucierpieli też dziennikarze, których policja potraktowała jak uczestników zamieszek.  Nie mamy wpływu na to co zrobi policja, ale uznaliśmy, że dziennikarzom przyda się takie kompendium wiedzy o tym jak przygotować się do takich sytuacji oraz jak się zachować w trakcie walk ulicznych, żeby zminimalizować ryzyko oberwania w głowę – tłumaczy Prus. Zasadniczą część publikacji stanowi poradnik dla dziennikarzy, fotoreporterów i operatorów kamer, którzy są obecni na miejscu w trakcie zamieszek. Materiał przygotował Paweł Szot – dziennikarz TVN 24 współpracujący z Instytutem Zamenhofa, jeden z najbardziej doświadczonych reporterów wojennych w Polsce. W ciągu ostatniej dekady Szot relacjonował jako specjalny wysłannik m.in. specjalny wysłannik relacjonował m.in. wojny domowe w Libii, Syrii i Iraku, ukraiński Majdan i jego następstwa na Krymie i w Donbasie, kryzys uchodźczy w Europie, działania polskich kontyngentów w Afganistanie i Czadzie, a także szczyt Donald Trump – Kim Dzong Un w Singapurze i akcję ratunkową w jaskini Tham Luang w Tajlandii. W sytuacjach brutalnych starć na ulicach lub demonstracji ryzyko jest zawsze, ale można je znacząco zminimalizować stosując się do pewnych uniwersalnych zasad będących sumą doświadczeń wielu pokoleń reporterów. Pisałem ten poradnik z myślą zwłaszcza o młodych dziennikarzach i studentach dziennikarstwa, którzy nie mają własnych doświadczeń tego typu. Ale myślę, że starsi koledzy też mogą się z niego dowiedzieć czegoś co pomoże im zadbać o swoje bezpieczeństwo – mówi Paweł Szot. Poradnik bezpieczeństwa dla dziennikarzy w formacie PDF można pobrać TUTAJ lub klikając w okładkę poniżej

W marcu 2020 roku powstał Instytut Zamenhofa – pierwszy polski think tank, którego głównym obszarem zainteresowań są media i zjawiska z mediami związane. “Chcemy stworzyć miejsce, które pozwoli na pogłębioną dyskusję na temat kondycji polskich mediów. Instytut Zamenhofa będzie wspierał dobre dziennikarstwo i walczył o wysokie standardy wykonywania tego zawodu” – zapowiada Paweł Prus, prezes zarządu Instytutu Zamenhofa. Eksperci Instytutu Zamenhofa pracują nad raportami poświęconymi kondycji polskich mediów i rozwojem narzędzi, które będą służyć wszystkim zainteresowanym walką z nieprawidłowościami i poprawą kondycji „czwartej władzy”. Jeszcze w tym roku ma ruszyć także program o nazwie #RezydenciZamenhofa, czyli system rezydentur twórczych dla dziennikarzy pracujących nad dużymi, wymagającymi czasu i skupienia materiałami dziennikarskimi. Patronem think tanku jest Ludwik Zamenhof, twórca języka esperanto, ośmiokrotnie nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla.